Sürdürülebilirlik Manifestosu!

Anasayfa
/
Blog
/
Sürdürülebilirlik Manifestosu!

Sürdürülebilirlik Manifestosu!

Daha sürdürülebilir bir dünya için dünyadaki herkesin dönüşmesini beklememiz mi gerek, yoksa atacağımız küçük adımlarla dönüşümü bekleyen yerine dönüşümü başlatan olabilir miyiz? Tabii ki olabiliriz. Dağları delmeksizin, küçük pratikleri hayata geçirebilir ve ekolojik karnelerimizi iyileştirebiliriz. Sürdürülebilirlik için basit, etkili ve gerçekleştirilebilir eylemlerden oluşan bir yol haritam olsa diyorsanız, bilin ki çağrınız duyuldu. Buyurunuz okuyunuz:

Bilen tüketici olalım. Etiket okuma alışkanlığı edinelim. Tükettiğimiz şeylerin içeriğini takip edip, ürünlerin kaynaklarına muktedir bir yerden tükettiğimiz şeyin sorumluluğunu alalım. Misal organik sertifikasyonu olan ürünleri tercih edelim. Tüketeceksek, tüketimimizin doğru üreticiyi desteklediğinden emin olalım.
Tercihen tüketmeyelim. Olmadı, daha az tüketelim. İhtiyacımız olmayan şeyleri satın alıp, tüketerek mutlu eden, biriktirerek yayılan bir yaşam tarzına kendimizi mahkûm etmeyelim. Tamirat, tadilat, onarım, yama gibi kelimeleri jargonumuza yeniden alalım ki kullan at, bozuldu at, yırtıldı at önermelerinin dışında bir yere kendimizi konumlayabilelim. Sonra derin bir nefes alalım ve düşünelim: Bir ürünü atmak dışında ne yapabiliriz, başka bir alanda farklı bir kullanım alanıyla yeniden değerlendirebilir miyiz, sorgulayalım.
Lokal tüketim alışkanlığı edinelim. Dünya küresel bir köy olmuşken, tek tıkla her şey her an elimin altında duygusunun büyüsüne direnmeye çabalayalım. Hadi uzak diyarlardan ucuza x’i, y’yi, z’yi alalım, koordinat dünyamızı şenlendirelim diyen sese, yerel üreticinin destek çağrısını dinletelim. El verdiğince yerelde tüketmeyi seçelim ki sıfır emisyona dair bize düşeni yapmış olalım. Zira satın aldığımız her ürünün bir çevresel ayak izi olduğunu, bizim kullanımımıza hazır halde evimize gelene kadar bir sürü süreçten geçtiğini, ambalajından, transportasyonuna, üretiminden tüketimine kadar her aşamada bir emisyon yarattığını ön görelim.
Hazır yerelde tüketmeyi içselleştirmişken sebze ve meyveleri de mümkün mertebe mevsiminde tüketerek duruşumuzu taçlandıralım. Bulunduğumuz bölgede olmayan ürünleri tüketmeye çalışmayalım. Yani kışın da kiraz yemeyiverelim ya da bu topraklarda bitmeyen antin kuntin ürünlerin peşine düşmeyelim.
Yediğimiz yiyeceklerin karbon emisyonlarının farkında olalım. Böylece beslenmemizde bazı gıdaları aza indirme, bazılarından kaçınma bazılarını ise daha fazla yer açma gibi küçük hareketlerle şahsi karbon ayak izimizi düşürme şansını kendimize verelim. Bunları yaparken bazı ürünleri boykot etme hakkımızı da kullanmaktan çekinmeyelim. Başka türlerin soyunu tüketmeden de beslenebileceğimizi ve hayatta kalabileceğimizi bilelim.
Musluk suyu gerekli hijyen standartlarını sağlıyorsa, şebeke suyunu tüketmeyi tercih edelim. Tek kullanımlık şişelerle ya da damacanalarla su içmekten kaçınalım. Kullan at mantığının atık yükü yarattığını, en güzelinin atığı dönüştürmek değil, yaratmamak olduğu bilinci ile hareket edelim. Geri dönüşümün sihirli değnekle gerçekleşmeyen, enerji tüketerek işleyen bir süreç olduğunu hatırlayalım.
Her nevi plastik tüketimimizi azaltalım. Alışveriş yaptıktan sonra plastik poşet kullanmamak için yanımızda tekrar kullanıma uygun çantalar bulunduralım. Bu poşet doğada çözünen poşet diyerek kendimizi kandırmayalım. Bizim çözülme sandığımız şeyin mikro parçacıklara ayrılma olduğunu, plastik partiküllerinin toprağın yüzeyinde kaldığını, sadece format değiştirdiğini unutmayalım. Toprağı elediğimizde geriye mineral ve bolca plastik kalmasına şaşırmayalım. Bir plastik poşetin tamamen yok olmak için 1000, bir pet şişeninse 400 seneye ihtiyaç duyduğu bir gezegende, şaşırarak kaybedecek zamanımız olmadığını idrak edelim. Doğrudan eyleme geçelim ve plastik kullanımımızı minimize ederek doğaya daha iyi davranalım.
Plastik sadece poşet formunda hayatımıza giren bir materyal değil elbette. Evlerimizdeki plastik kullanımına dikkat kesilelim ve bu ürünleri hayatlarımıza aldığımız için başka plastiklere ihtiyacımız olmadığını, dünya plastik kredimizi tükettiğimizi kabul edelim. Ev dışındaki plastik kullanımımızın en büyük müsebbibi olan plastik bardaklara son bir kez bakalım ve onlarla vedalaşalım. İçecekler için çoklu kullanıma uygun doğa dostu materyalden yapılmış matara ve termosları yanımızda bulunduralım. Pipet kullanmak yerine ise doğrudan cam bardaktan içerek içeceğimizle aramıza aracı koymayalım. Sadece dudaklarımız, bardak ve biz, bilelim ki araya plastik girince doğanın gücüne gidiyor.
Evimizde daha çok yemek pişirelim, yiyeceğimiz kadar hazırlayalım ve tüketelim. Atığın sadece fabrikaların sebep olduğu bir sorun olduğu miti ile sorumluluğumuzu uzaklara atmayalım. Gıdaların çöp alanlarında çözünürken doğaya metan saldıklarını, bunun da şahsi emisyon hanemize yazılı olduğunu görelim ve çözüme dair hareket edelim.
Uygun atıklarımızı kompost gübreye dönüştürerek “kaçınılmaz atıkları” kaçınılmaz bir güzelliğe dönüştürelim. Topraktan aldıklarımıza karşılık küçük bir jestle ev yapımı organik gübrelerimizi uygun usullerle gömelim.
Evimizi temizlerken doğayı kirletmeyelim, içeriği temiz, doğa dostu ürünlerle temel hijyen ihtiyaçlarımızı karşılayalım. Asıl yuvamızın doğa olduğunu kabul edelim.
Kozmetik ürünleri temiz içerikli ve etik olanlardan seçelim. Biz güzelleşirken doğayı çirkinleştirmeyelim.
Mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarını kullanalım. Trafiğe çıkan her bir araç fazladan karbon emisyonu demektir. Bu nedenle metro, vapur, otobüs, tramvay gibi araçları yolculuk süreçlerimizin vazgeçilmezi haline getirelim. Toplu taşımayı tercih ederek yaptığımız emisyon azaltımını görelim ama yetinmeyip, arttıralım. Bisiklet ve yürüyüş gibi alternatifleri de bağrımıza basarak hem sağlığımızı hem doğayı aynı anda gözetelim. Uçağı ise tüm bu döngü içinde kullanıma uygun bir toplu taşıma aracı olarak değerlendirmeyelim. Bir uçuşun havaya salınan çoklu ve yoğun sera gazları (karbondioksit, karbonmonoksit, azot oksitler, kükürt oksitler, yanmamış hidrokarbonlar, parçacıklı madde ve is) anlamına geldiğini hatırlayarak, daha düşük emisyonlu yolculuk alternatifleri yaratabiliyor muyuz kontrol edelim ve böylece uçuşları sadece gerekli oldukları takdirde gerçekleştirelim. Ben arabasız olamam diyorsak fosil yakıt harcayan araçlardansa elektrikli araçları gündemimize alalım.
Eğer uygun bir arazi ya da alana sahipsek küçük ölçeklerde de olsa tarım yapalım; kendi sebze ve meyvelerimizi organik prosedürlere göre yetiştirelim. Yetiştirdiğimiz ürünlerin mevsime ve koşullara uygun olmasına özen gösterelim. Lokal ve butik üretim yapan üreticilerle bağlantı kuralım, onlardan satın alma işlemi yaparak onları destekleyebileceğimiz gibi aynı zamanda onların tecrübelerinden faydalanarak kendi üretim faaliyetlerimizi de doğru şekilde yönlendirelim.
Dijital dünyanın da bir karbon ayak izi olduğunu bilerek internet başında geçirdiğimiz zamanın muhasebesini yapalım.
Evlerimizde kullandığımız “kullan at” ürünleri inceleyerek yerlerine doğa ile uyumlu alternatifler koymaya çalışalım. Misal kâğıt havluları, havlu kumaşlarla ikame edelim, streç film gibi plastik kaplama materyallerini cam saklama kapları ile revize edelim.
Sigara içmeyelim. Bedenlerimize verdiğimiz zararın ötesinde gezegene de ciddi bir zarar verdiğimizi görelim. Bir izmaritin çözülmek için 10 ile 15 seneye ihtiyaç duyan bir atık yükü yarattığını aklımızda tutarak, içerdiği zararlı kimyasalların toprakla imtihanını da tahayyül edelim. Eğer kendimizi sigarayı bırakacak noktada göremiyorsak, izmaritlerimizin sorumluluğunu alalım. Onları doğaya terk etmeyerek, doğaya saygımızı sunalım.
Şahsi olarak yapabileceğimiz bütün yeşillendirme çalışmalarını ertelemeden yapalım. Evimizde çiçekler, bahçemizde ağaçlar yeşertelim. Ağaç dikim çalışmalarını imkanlarımız ölçüsünde destekleyelim. Bilinçli gerçekleştirilen vejetasyon çalışmalarının karbon tutucu olarak görev yaptığını ve doğaya insan eli ile salınan sera gazlarına karşı bir kalkan görevi gördüğünü bilerek yeşili 5-10-15 kat fazla sevelim.
Emel Güner / 30.11.2022

Diğer Bloglar